Pomysł był prosty: z okazji 230. rocznicy Insurekcji Kościuszkowskiej postanowiliśmy w gronie młodzieżowych wolontariuszy Fundacji AVE z Warszawy oraz uczniów szkoły w Ejszyszkach na Litwie poznać dzieje tego polsko-litewskiego zrywu i zrealizować „edukacyjny teledysk”, który opowie młodym ludziom o znaczeniu pierwszego z wielkich narodowych powstań. W ten sposób powstał projekt „Wolność, całość, niepodległość i… Zosia”.
Przez 7 dni uczestniczyliśmy w warsztatach historycznych, filmowych i muzycznych pod egidą Bartka Włodkowskiego, Darka Kaliskiego, Mikołaja Tabako, Irka Graffa. Naszym przewodnikiem był Jakub Jasiński, polski generał, który dowodził Insurekcją na Litwie, a jednocześnie poległ w Rzezi Pragi.
Kiedy jeździliśmy po Warszawie śladami wydarzeń z 1794 roku coraz bardziej jasne stawało się dla nas, że w Insurekcji Kościuszkowskiej to nie kolejne bitwy, nie wątki militarne, nie kolejność poszczególnych wydarzeń są tak naprawdę ważne. Zobaczyliśmy, że ów zryw sprzed dwóch wieków ma istotne przesłanie także dla nas!
Znaleźliśmy analogie! Polsko-polskie kłótnie i wojenki! Rosyjskie bestialstwo! (Tak, wiemy, że to uproszczenie, ale skojarzenia Rzezi Pragi z wydarzeniami w Buczy przyszły do nas same, nieproszone…). Wspólnota obywatelska, która jest w stanie góry przenosić i pogonić wroga! Równość wszystkich i troska o najsłabszych! I tak dalej…
O tym wszystkim, co niby odległe, a wciąż ważne w kontekście Insurekcji 1794 roku postanowiliśmy opowiedzieć językiem rapu.
Z kolei Jakub Jasiński okazał się nie tylko spiskowcem, żołnierzem, generałem, inżynierem sztuki wojennej, zwolennikiem reformy państwa, ale również człowiekiem szukającym miłości, bardzo wrażliwym, piszącym traktaty i poezję, nie stroniącym od rozmaitych uciech, ceniącym wolność i niezależność.
Wojny z Rosją w 1792 i 1794 roku wkroczyły w ten poetyko-miłosny świat bardzo brutalnie. Jasiński nie uciekł. Wiedział, że musi zostać…
Dlatego postanowiliśmy opowiedzieć muzyką i obrazem historię jednego z jego wierszy. Idyllicznego. Miłosnego. Zwyczajnego. Tak jak zwyczajne jest nasze życie. I niespodziewanie – także dla nas - tak jak w świat poezji i zabawy Jasińskiego brutalnie wkroczyła wojna, tak i w naszym teledysku pojawili się nie-historyczni bohaterowie… Współcześni i autentyczni. Również ze Wschodu…
Obejrzyjcie.
I pomyślcie, co z tym wszystkim zrobić.
***
MOŻECIE WYŚWIETLIĆ NAPISY W JĘZYKU ANGIELSKIM, POLSKIM i LITEWSKIM. Te trzy języki były środkiem naszej komunikacji podczas projektu.;
***
Teledysk powstał w ramach polsko-litewskiego młodzieżowego projektu Fundacji AVE „Wolność, całość, niepodległość i… Zosia”.
Projekt został sfinansowany ze środków Polsko-Litewskiego Funduszu Wymiany Młodzieży z dotacji MEN.
Projekt współfinansuje m.st. Warszawa.